Contact us to AD (300x250)

Az Bilinen 10 DeFi Terimi (Stake, POW, POS) Ve Anlamları



DeFi, "Merkezi Olmayan Finans" anlamına gelen bir kripto para terimidir. DeFi uygulamaları, blok zinciri teknolojisi kullanarak, merkezi bir otoriteye veya aracıya ihtiyaç duymadan, finansal işlemleri gerçekleştirme imkanı sağlar. Bu işlemler arasında kredi alma, kredi verme, sigorta, likidite sağlama ve ticaret gibi finansal aktiviteler yer alır. DeFi, merkezi finans sistemine alternatif olarak, daha açık, daha şeffaf ve daha erişilebilir bir finansal ekosistem sunmaktadır. Yazımızın devamında hızla büyüyen DeFi mekanizması içerisinde sıklıkla kullanılan popüler terimlerden ve anlamlarından bahsettik.

defi terimleri

İşte Popüler Olarak Kullanılan DeFi Terimleri

DeFi terimi çatı bir terimdir ve merkeziyetsiz yapılan işlemleri ifade eder. Bu nedenle de desantralize bir şekilde yapılan finans uygulamaları DeFi alanı içine girer. Bu yazıda az bilinmesine rağmen en önemli 10 DeFi teriminden bahsedeceğiz.

Stake Nedir?

Stake, kripto para birimleri ve blok zincirleri üzerinde bir tür onaylama işlemidir. Kripto para birimleri blok zinciri teknolojisi kullanır ve bu teknoloji, blok zincirindeki işlemlerin onaylanması ve doğrulanması için bir dizi karmaşık matematiksel işlem gerektirir. Stake, bu işlem sürecinde blok zinciri üzerinde işlem yapan kullanıcılara ödül veren bir yöntemdir.

Stake, kullanıcıların kripto para birimlerini belirli bir süre boyunca blok zincirinde tutmalarını ve blok zincirindeki işlemleri doğrulamalarını gerektirir. Kullanıcılar blok zincirine yatırdıkları parayı "stake" ederler ve blok zincirindeki işlemleri doğrulayarak ödüllendirilirler.

Stake işlemi, Proof-of-Work (PoW) yöntemine alternatif olarak geliştirilmiştir. PoW yöntemi, blok zinciri üzerinde işlem yapan kullanıcılara ödül vermek için karmaşık matematiksel problemleri çözmelerini gerektirirken, Stake yöntemi blok zinciri üzerinde işlem yapan kullanıcıların belirli bir süre boyunca kripto para birimlerini blok zincirinde tutmalarını gerektirir.

Özetle, Stake blok zincirlerinin daha hızlı ve daha güvenli hale gelmesini sağlar. Bu yöntem, blok zinciri teknolojisinin en önemli özelliklerinden biri olan merkeziyetsizlik ilkesini korurken, blok zinciri işlemlerinin doğrulanması için gereken enerji tüketimini azaltır.

POW Nedir?

POW, Proof-of-Work (Çalışma Kanıtı) teriminin kısaltmasıdır ve blok zinciri teknolojisinde kullanılan bir konsensüs mekanizmasıdır. Blok zincirleri, dijital para birimleri ve diğer kripto para birimleri için temel teknolojiyi oluşturur. POW, blok zincirindeki işlemleri doğrulamak ve yeni blokların eklenmesini sağlamak için kullanılan bir algoritmadır.

POW konsensüs mekanizması, blok zinciri ağında bir blok oluşturulduğunda, bloğun doğrulanması için kriptografik hesaplama süreçlerinin yapılmasını gerektirir. Bu hesaplama süreci, blok zincirindeki tüm düğümler tarafından yapılır ve bloğun doğruluğu için gereklidir.

POW algoritması, blok zincirinde işlemlerin doğrulanması ve blokların oluşturulması için yüksek miktarda hesaplama gücü gerektirir. Bu nedenle, POW algoritması, blok zinciri ağının güvenliği için çok önemlidir ve aynı zamanda blok zinciri teknolojisi için birincil konsensüs mekanizması olarak kabul edilir.

Bununla birlikte, POW algoritması, yüksek hesaplama gücü gerektiren işlemler nedeniyle enerji tüketimi açısından oldukça maliyetlidir. Bu nedenle, POW konsensüs mekanizmasına alternatif olarak, Proof-of-Stake (POS) ve diğer konsensüs mekanizmaları geliştirilmiştir.

POS Nedir?

POS, Proof-of-Stake (Paylaşılan Kanıt) teriminin kısaltmasıdır ve blok zinciri teknolojisi içerisinde kullanılan bir konsensüs mekanizmasıdır. Blok zincirleri, dijital para birimleri ve diğer kripto para birimleri için temel teknolojiyi oluşturur. POS, blok zincirindeki işlemleri doğrulamak ve yeni blokların eklenmesini sağlamak için kullanılan bir algoritmadır.

POW konsensüs mekanizmasına alternatif olarak geliştirilen POS, blok zincirindeki madencilik işlemlerindeki yüksek hesaplama gücü ihtiyacını azaltır ve yerine blok zinciri kullanıcılarından belirli bir miktar kripto para birimi staking (paylaşım) yapmasını gerektirir.

Bu şekilde, POS mekanizması, blok zincirindeki işlemlerin doğrulanmasını sağlamak için gerekli olan enerji ve hesaplama gücü ihtiyacını azaltır ve aynı zamanda blok zinciri kullanıcılarına da ödül olarak bir miktar kripto para birimi verir.

POS konsensüs mekanizması, blok zincirinin güvenliğini artırır ve aynı zamanda blok zinciri kullanıcılarına daha düşük maliyetlerle işlem yapma imkanı sunar. Bu nedenle, POS konsensüs mekanizması, blok zinciri teknolojisinde oldukça popülerdir ve birçok kripto para birimi projeleri tarafından kullanılmaktadır.

Collateral Nedir?

Collateral, finansal bir enstrümanın teminat olarak kullanılan varlık veya mülktür. Collateral, bir borç verme veya bir kredi işleminde, borçlu tarafından verilen bir teminat olarak işlev görür. Bu teminat, borç verenin veya kredi sağlayıcının, borçlu tarafından ödeme yapamama durumunda teminatı ele geçirerek zararını karşılamasını sağlar.

Collateral genellikle bir mal veya hizmetin belirli bir değerine sahip olan bir varlık veya mülk olarak kullanılır. Bu teminat, özellikle yüksek riskli veya büyük miktarlarda kredi veya borç işlemlerinde, borç veren veya kredi sağlayıcının riskini azaltmaya yardımcı olur.

Örneğin, bir kişi bir ev satın almak istediğinde, genellikle bir ipotek kredisi alır. Bu kredi işleminde, ev, kredi sağlayıcının teminatı olarak kullanılır. Evin değeri, kredi tutarına yakın olmalıdır, böylece kredi sağlayıcısı, borçlu tarafından ödeme yapılamaması durumunda evi ele geçirerek kredisini geri alabilir.

Collateral aynı zamanda, türev ürünler gibi finansal enstrümanlarda da kullanılır. Örneğin, bir opsiyon sözleşmesi için bir teminat gereklidir. Bu teminat, opsiyon sözleşmesinin değeri ile belirlenir ve sözleşmenin değeri artarsa, teminat miktarı da artar.

DAO Nedir?

DAO, Decentralized Autonomous Organization (Merkezi Olmayan Otonom Organizasyon) teriminin kısaltmasıdır ve blok zinciri teknolojisinde kullanılan bir yönetim modelidir. DAO, blok zinciri teknolojisi sayesinde, merkezi bir yönetim yapısı yerine, katılımcıların oyları ile yönetilen tamamen otonom bir organizasyondur. Katılımcılar arasında akıllı sözleşmeler yoluyla yönetilen bir organizasyondur ve blok zinciri teknolojisi sayesinde, herhangi bir merkezi otoriteye ihtiyaç duymaz. Bu nedenle, DAO'lar, ademi merkeziyetçi (decentralized) bir yönetim yapısı ile çalışırlar ve blok zinciri teknolojisinin temel özelliklerinden biri olan şeffaflık ve güvenilirlik sağlarlar.

DAO'ların çalışma prensibi, katılımcıların blok zincirindeki token sahipliği ile belirlenir. Her katılımcının sahip olduğu token sayısı, karar alma süreçlerindeki oy haklarını belirler. Katılımcılar, DAO'da alınacak kararlar hakkında oy kullanarak, DAO'nun yönetim sürecine katkıda bulunurlar. Bu kararlar, akıllı sözleşmeler yoluyla otomatik olarak uygulanır ve DAO'nun otonom bir şekilde yönetilmesini sağlar.

DAO'lar, blok zinciri teknolojisi sayesinde, birçok farklı alanda kullanılabilmektedir. Örneğin, finans, oy hakkı, sanat ve müzik gibi alanlarda kullanılabilirler. Ayrıca, DAO'lar, kripto para birimleri ve diğer blok zinciri tabanlı varlıkların yönetimi için de kullanılabilirler.

dApp Nedir?

dApp, Decentralized Application (Merkezi Olmayan Uygulama) teriminin kısaltmasıdır ve blok zinciri teknolojisi içerisinde kullanılan bir uygulama türüdür. dApp'ler, blok zincirinin temel özellikleri olan merkezi olmayan (decentralized), şeffaf ve güvenli bir yapıya sahiptirler. dApp'ler, blok zincirinde çalışan uygulamalar olarak tanımlanabilir. Bu uygulamalar, blok zincirine kaydedilen akıllı sözleşmeler sayesinde otomatik olarak çalışır ve bu sayede merkezi bir otoriteye veya aracıya ihtiyaç duymazlar. dApp'ler, blok zinciri teknolojisi sayesinde, birçok farklı sektörde kullanılabilmektedirler.

Genellikle bir kripto para birimi ile etkileşim halinde çalışırlar ve blok zincirindeki işlemlerin doğrulanmasını ve kaydedilmesini sağlarlar. Bu sayede, işleyiş tamamen ademi merkeziyetçi ve şeffaf bir şekilde gerçekleşir.

dApp'ler, blok zinciri teknolojisi sayesinde, birçok farklı sektörde kullanılabilmektedir. Örneğin, finans, sağlık, oyun, müzik, eğitim gibi alanlarda kullanılabilirler. Ayrıca, blok zincirindeki diğer uygulamalar ve varlıklar ile de entegre edilebilirler. dApp'ler, blok zinciri teknolojisinin temel özelliklerini kullanarak, merkezi olmayan, şeffaf ve güvenli uygulamalar oluşturmayı amaçlar. Bu nedenle, dApp'ler, blok zinciri teknolojisi içerisinde oldukça popüler bir uygulama türüdür.

NFT Nedir?

NFT, Non-Fungible Token (Değiştirilemez Jeton) teriminin kısaltmasıdır ve blok zinciri teknolojisi içerisinde kullanılan bir dijital varlık türüdür. NFT'ler, her biri benzersiz olan dijital varlıklar olarak tanımlanabilir. Blok zincirinde kaydedilen dijital varlıklar olarak çalışırlar ve blok zincirinin temel özellikleri olan merkezi olmama, şeffaflık ve güvenlik özelliklerini taşırlar. Bu sayede, NFT'lerin sahteciliği veya kopyalanması imkansızdır ve her bir NFT, benzersiz bir kimlik numarası ile tanımlanabilir.

NFT'lerin kullanım alanları oldukça geniştir. Sanat eserleri, müzik albümleri, oyun öğeleri, spor kartları ve diğer dijital varlıklar NFT olarak satılabilir ve satın alınabilir. NFT'lerin satışı ve satın alınması için, genellikle blok zinciri tabanlı bir piyasa yeri kullanılır.

NFT'lerin satın alınması, diğer kripto para birimleri ile benzer bir şekilde gerçekleşir. Her biri benzersiz olduğu için, diğer kripto para birimlerinden farklı bir değerlendirme ve fiyatlandırma sistemine sahiptirler. NFT'ler, blok zinciri teknolojisinin temel özelliklerini kullanarak, dijital varlıkların sahteciliğini veya kopyalanmasını engellemeyi amaçlar. Bu nedenle, NFT'ler, son zamanlarda oldukça popüler bir dijital varlık türü haline gelmiştir.

Stablecoin Nedir?

Stablecoin, kripto para birimleri arasında popüler bir altcoin türüdür ve sabit bir değere sahiptir. Kripto para birimleri genellikle dalgalı bir değere sahip olması nedeniyle, fiyat dalgalanmaları yaşayabilirler. Ancak, stablecoin'lerin fiyatı genellikle sabit kalır ve bu sayede, kripto para birimleri arasında bir istikrar sağlarlar.

Stablecoin'ler, birçok farklı yöntem kullanarak sabit bir değere sahip olabilirler. Bunlar arasında, kripto para birimi ile desteklenen (backed) stablecoin'ler, fiat para birimi ile desteklenen stablecoin'ler, emtia ile desteklenen stablecoin'ler ve algoritma tabanlı stablecoin'ler yer alır.

Kripto para birimi ile desteklenen stablecoin'ler, genellikle sabit bir fiyatı garanti etmek için bir kripto para biriminde sabitlenmiş bir değere sahip olurlar. Fiat para birimi ile desteklenen stablecoin'ler ise, bir fiat para biriminde sabitlenmiş bir değere sahiptirler. Emtia ile desteklenen stablecoin'ler ise, emtia gibi altın ya da petrol gibi bir değere sahip olabilirler. Algoritma tabanlı stablecoin'ler ise, belirli bir algoritma kullanarak sabit bir değere sahip olurlar. Bu algoritmalar, genellikle bir fiyat dalgalanması yaşandığında, arz ve talep dengesini sağlamak için çalışırlar.

Stablecoin'ler, kripto para birimleri arasında bir istikrar sağlamak için kullanılırlar. Özellikle, kripto para birimleri ile yapılan işlemlerde, sabit bir değere sahip olmaları nedeniyle daha güvenli bir seçenek olarak görülmektedirler. Ayrıca, kripto para birimleri ile yapılan işlemlerde, yüksek fiyat dalgalanmaları nedeniyle ortaya çıkabilecek riskleri azaltmak için de kullanılabilirler.

Liquidity Mining Nedir?

Liquidity madenciliği, bir kripto para borsasının likiditesini artırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, borsa kullanıcılarına belli bir kripto para birimi veya token'ı borsaya likidite sağlamaları karşılığında ödül verir.

Liquidity mining, bir kripto para biriminin likiditesini artırır ve borsaların daha fazla işlem yapmasını sağlar. Kullanıcılar, borsaya likidite sağladıklarında, likidite sağladıkları kripto para birimi veya token'ın işlem hacminin artmasına katkıda bulunurlar. Borsalar da kullanıcılara ödül vererek, daha fazla likidite sağlamalarını teşvik ederler.

Likidite madenciliğinin çalışma şekli, bir borsa veya protokolün sunduğu bir kripto para birimi veya token'in blok zincirindeki işlemleri onaylamaya katkıda bulunan kullanıcılara ödül vermesini içerir. Bu ödül genellikle, kullanıcının sağladığı likiditeye göre değişir. Kripto para birimi yatırımcıları için bir kazanç fırsatı sunar. Kullanıcılar, kripto para birimi veya token'larını borsaya likidite sağlayarak, ödül kazanabilirler. Bu ödül, kullanıcının yatırdığı kripto para birimi veya token'in değerine göre değişebilir ve genellikle borsanın veya protokolün kendi token'larından oluşur.

Liquidity mining, son zamanlarda DeFi (Merkezi Olmayan Finans) uygulamaları arasında popüler hale gelmiştir. DeFi uygulamaları, merkezi olmayan borsalar ve likidite havuzları gibi geleneksel finansal araçlara alternatif olarak geliştirilmiştir. Liquidity mining, DeFi uygulamaları için önemli bir araçtır ve bu uygulamaların kullanımının artmasına katkıda bulunmuştur.

Liquidity Pools Nedir?

Liquidity pool, merkezi olmayan bir borsada likidite sağlamak için kullanılan bir finansal araçtır. Liquidity pool, kullanıcıların bir kripto para birimi veya token'ı bir havuzda birleştirmelerine ve borsa işlemlerinde kullanılmak üzere likidite sağlamalarına olanak tanır. Bir kripto para biriminin likiditesini artırmak için kullanılan bir yöntemdir. Bu yöntemde, kullanıcılar, bir kripto para birimi veya token'ı bir havuzda birleştirerek likidite sağlarlar. Bu havuzdaki kripto para birimi veya token'lar, kullanıcıların borsada işlem yaparken kullanabilecekleri likiditeye dönüştürülür.

Liquidity pool, birçok farklı kripto para birimi ve token'ı destekleyebilir. Kullanıcılar, bir havuzda birleştirilmiş kripto para birimleri ve token'lar arasında alım satım yapabilirler. Bu şekilde, kullanıcılar, borsada işlem yaparken daha yüksek bir likiditeye sahip olabilirler.

Merkezi olmayan borsaların (DEX) en önemli özelliklerinden biridir. Bu borsalarda, likidite sağlamak için kullanılan bir diğer yöntem ise liquidity mining'dir. Liquidity mining'de kullanıcılar, bir kripto para birimi veya token'ı borsaya likidite sağlamak için kullanırlar ve karşılığında ödül alırlar.

Liquidity pool'lar, merkezi olmayan borsalarda, likiditenin artırılmasına yardımcı olmak için önemli bir araçtır. Bu sayede, borsalar, daha fazla işlem yapma kapasitesine sahip olabilir ve kullanıcılar da daha fazla likiditeye erişebilir.

Not: Eğer kripto para borsasında hesabınız yoksa ve yeni bir hesap oluşturmak istiyorsanız aşağıdaki bağlantıları kullanarak hesap açabilir, ömür boyu geçerli olacak %20 komisyon indirimi kazanabilirsiniz.

Özet Olarak

Yazımızda, az bilinen bir çok DeFi teriminden bahsederek, merak edilen tüm sorulara yanıt verdik. Bu terimler, DeFi alanında sık kullanılan bazı temel terimlerdir. DeFi ekosistemi hızla büyüdüğü için, bu liste sürekli olarak güncellenmekte ve yenileri eklenmektedir. Gelecek yıllarda merkeziyetsiz finans, bir çok sektöre giriş yaparak hayatımızda önemli rol alacağa benziyor.




Sıkça Sorulan Sorular

Staking (Stake Etme), kripto para birimleri veya token'larının, belirli bir blok zincirinde bulunması ve doğrulaması için kullanılan bir işlemdir. Kullanıcılar, staking yoluyla, blok zincirinde yer alan bir kripto para birimi veya token'ın ağına katkı sağlar ve karşılığında ödül alırlar.

Proof of Work (PoW), blok zinciri teknolojisinde kullanılan bir konsensüs mekanizmasıdır. Bu mekanizma, blok zincirindeki işlemlerin doğrulanması ve blok zincirinin güvenliğinin sağlanması için kullanılır.

POS'un açılımı "Proof of Stake"dir. Proof of Stake, kripto para birimlerinde kullanılan bir konsensüs mekanizmasıdır. Bu mekanizma, blok zincirindeki işlemlerin doğrulanması ve blok zincirinin güvenliğinin sağlanması için kullanılır.

DAO'nun açılımı "Decentralized Autonomous Organization"dır. DAO, merkezi olmayan, otomatik ve programlanabilir bir organizasyondur. Blok zinciri teknolojisi üzerinde çalışır ve tamamen dijital bir yapıdadır.

NFT'nin açılımı "Non-Fungible Token" dir. Non-fungible, kelime anlamı olarak "değiştirilemez" veya "benzersiz" anlamına gelir. NFT'ler, blok zinciri teknolojisi kullanarak oluşturulan, dijital varlıkların benzersiz sertifikalarıdır. Bu sertifikalar, dijital varlıkların sahipliğini ve doğruluğunu belgeleyen benzersiz kodlardan oluşur.